Cranio (afgeleid van cranium) is schedel; sacraal (afgeleid van sacrum) is heiligbeen. Het Cranio-sacraal systeem bestaat uit het zenuwstelsel, de hersenen, het ruggenmerg, het dikke vlies wat daar omheen zit (dura-mater) en het hersenvocht dat tussen die twee vloeit en een bepaald ritme heeft. Dit cranio-sacrale ritme voelt aan als een uitdijende en inkrimpende golf die overal op het lichaam merkbaar is en vergeleken kan worden met de beweging van eb en vloed. We kunnen dit ritme beschouwen als de ademhaling van het zenuwstelsel. Dit stelsel regelt de werking van alles wat er in het lichaam gebeurt. Daarmee is het cranio-sacrale ritme, naast de ademhaling en hartslag de derde primaire levensfunctie van het lichaam. Iedereen heeft het, maar is er zich meestal niet van bewust. De behandelaar voelt het cranio-sacrale ritme van de patiënt en gaat tijdens de behandeling in het ritme mee, waardoor bewegingsverstoringen van bindweefsel, verkrampingen en disbalans binnen het lichaam worden vastgesteld. Door een lichte druk op het ritme uit te oefenen wordt het lichaam uitgenodigd zich te ontspannen en ruimte te scheppen. Soms moet het ritme dan versnelt, een andere keer moet het juist langzamer worden. Uiteraard afhankelijk van de patiënt en het te behandelen probleem. Tijdens de behandeling kan een zogenaamd 'stillpoint' optreden, een korte periode waarbij het ritme vrijwel stil ligt en het denken wordt stopgezet. Op dàt moment wordt de energie aan de hersenen onttrokken en ingezet voor herstel van het lichaam. Kenmerkend voor een cranio-sacraal behandeling is, dat niet alleen de symptomen, maar tevens de patiënt behandeld wordt. Er wordt dus altijd gezocht naar de mogelijke oorzaak achter de klachten. Deze oorzaken kunnen van puur fysieke of emotionele aard zijn, maar een combinatie van beide is ook mogelijk. Soms houden deze twee elkaar zelfs in stand, bijvoorbeeld bij een patiënt met whiplash (puur fysiek), die een geforceerd leven leidt (emotioneel). Iedere situatie staat dus op zich en om deze reden is het dan ook niet mogelijk om een standaardbehandeling voor een bepaalde klacht te geven. Iedereen heeft namelijk zijn/ haar eigen verhaal en een andere achtergrond.